Ἄγρια Χρόνια…

Εἶχε αὐτὸ τὸ ἀνήμερο στὰ μάτια
 

Καὶ τὸ σμιλεμένο
 

τυραγνισμένο πρόσωπο

δήλωνε τὰ βάσανα

 
ποὺ ἡ ζωὴ τοῦ εἶχε ἀντιτάξει,

βάζοντας κατὰ μέρους

τὴν κοινωνική της μάσκα

Ἦταν σὰν τὶς Καρυάτιδες σὲ κόντρα φῶς...

«Ἦταν σὰν τὶς Καρυάτιδες σὲ κόντρα φῶς», 

εἶχε πεῖ ὁ φωτογράφος γιὰ τὶς γυναῑκες τῶν ἀλυκῶν.  

«Μὲ τοὺς τετζερέδες τους ποὺ ἦταν γεμάτοι ἀλάτι, νὰ πηγαινοέρχονται σὲ διαγώνιες γραμμὲς μέσα στὸ κάτασπρο ἀπὸ τὸ ἀλάτι τοπίο τῶν ἀλυκῶν». (Ἀλυκὲς Λευκάδος, 1950).

Σκοπὸς τῆς ζωῆς εἶναι ὁ θάνατος...

Ἐρχόμαστε ἀπὸ μία σκοτεινὴ ἂβυσσο·

καταλήγουμε σὲ μία σκοτεινὴ ἂβυσσο· 

τὸ μεταξὺ φωτεινὸ διάστημα τὸ λέμε Ζωή.

Εὐτὺς ὡς γεννηθοῦμε, ἀρχίζει κι ἡ ἐπιστροφή· 

Θάλασσα...

Εἶναι τὰ μάτια ἀστέρευτα
σὰν τὴ φουρτουνιασμένη θάλασσα
ποὺ μ`ἐρωτεύτηκε,
ὅταν ἀμούστακο
μπαρκάρισα παιδὶ
λατρεύοντας μία μοῖρα
ποὺ ἔσφαλλα
σὰν νόμισα ὅτι ὁρίζω.

Ἐσὺ καὶ οἱ Ἄλλοι...

Ὁ Ὀδυσσέας Ἐλύτης 

(Ἡράκλειο Κρήτης 2-11-1911 -Ἀθήνα 18-3-1996) στὸ Ἀλβανικὸ Μέτωπο, 1941.

 Ποιᾶς φυλῆς ἀνύπαρχτης ὁ γόνος νά 'μουν

τότε μόνο ἐννόησα

Ἔρως (Amour a l'affut), 1890

 

Ἔρως (Amour a l'affut), 1890

 
Ὁ William Adolphe Bouguereau (1825 –1905) ἦταν καταξιωμένος Γάλλος ἀκαδημαϊκὸς ζωγράφος τοῦ 19ου αἰῶνος. Ἐξύμνησε τὸ γυναικεῖο γυμνὸ σῶμα μὲ τεχνικὴ ἀρτιότητα, χρησιμοποιῶντας ὡς πρόσχημα μία καλυμμένη μυθολογικὴ θεματολογία.

Εὐτυχία...

Εὐτυχία…

Ἀγκάλιασε τὸ γυμνὸ κορμὶ 

ποὺ ἄχνιζε ἀκόμα ἀπὸ τὴ ζέστα τοῦ ὕπνου
 
Τρέμουλο εὐτυχίας μυστικῆς
 
τὸν συγκλόνισε...

Ἄνεμος...

Ἄφησα τὸν Ἄνεμο 

νὰ ξεσηκώσῃ τὴν ψυχὴ

ἀνέμελα στὰ μαλλιὰ νὰ παίξῃ·

Κορφὴ...

Στὴν πέτρα σκάλισα τὸν ἥλιο

καὶ ὄρθωσα βουνὰ

στὸ κύμα τοῦ πελάγου

καὶ τὸ ἀγέρι χτύπαε

τὴν ἀγριόμορφη τὴ γῆ·

Λύκος - Wolf...

ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ. Ἡ ἐλεγεία τοῦ πόνου στὸ «Νούμερο 31328»...

     “Ηταν η μέρα που γύριζα στη Μυτιλήνη από τα κάτεργα της Ανατολής. Η αποβάθρα ήταν γεμάτη κόσμο. Όλοι ήθελαν να μου σφίξουν το χέρι, να μου μιλήσουν, να με ρωτήσουν για τους δικούς τους, που είχαν μείνει στην απέναντι αιολική γη…”

Τότε τον πλησίασε ένας άγνωστος άνθρωπος, ο Μυριβήλης! Του έσφιξε το χέρι και τον ρώτησε:

-Τι σκοπεύεις να κάνεις τώρα;

-Να ξεχάσω! είπα απλά.

-Πρέπει να τα γράψεις όλα.

-Όλα! ρώτησα με αγωνία.

-Όλα.

Δίσταζα, δεν ήθελα να γράψω, δεν μπορούσα να γράψω.

-Άκου, μου λέει ο φίλος μου. Είμαι κι εγώ λίγο συγγραφέας. Δημοσιεύω ένα δικό μου μυθιστόρημα στην “Καμπάνα”. Είναι μια καλή εφημερίδα. Όταν τελειώσω το δικό μου, κοίτα να έχεις έτοιμο το δικό σου… Η “Ζωή εν τάφω” τέλειωσε σε μερικές εβδομάδες. Ο Μυριβήλης διάβαζε τα χειρόγραφά μου και κινούσε το κεφάλι. “Καλά πας”, μου ‘λεγε. “Γράφε”...

Μία πόλη ἔργο τέχνης...

Εργο του γάλλου street artist Milo με τίτλο «Stop child abuse now» 

(«Σταματήστε την κακοποίηση παιδιών τώρα»)

Είκοσι κορυφαίοι street artists βρίσκονται στην Ελλάδα για να χρωματίσουν με τις δημιουργίες τους την Αθήνα...

Ο Eime είναι Πορτογάλος. Γεννημένος σε μία χώρα που κατά πολλούς θεωρείται το μεγάλο εργαστήρι της τέχνης, είχε τις κατάλληλες επιρροές για να εξελιχθεί σε έναν από τους διασημότερους street artists του κόσμου. Ο Ντανιέλ Τεϊκσέιρα, όπως είναι το αληθινό του όνομα, δουλεύει μεταξύ άλλων με την τεχνική του στένσιλ, αναδεικνύοντας περίεργους χαρακτήρες με όψη αινιγματική. Η σειρά από εικόνες που δημιουργεί αντανακλά την τάξη και την αταξία, αντιπαραθέτοντας την καθημερινότητα με σκηνές εξάρθρωσης και δυσφορίας στην πόλη. Η δουλειά του εκτίθεται και δημοσιεύεται σε διεθνές επίπεδο.

Ὁ Θρῆνος γιὰ τὸν Ἴκαρο...

 

 «Ὁ Θρῆνος γιὰ τὸν Ἴκαρο» ('Lament for Icarus'), Herbert James Draper, 1864-1920

Ὁ Draper ἦταν ἕνας ζωγράφος μὲ ἔργα γεμάτα δύναμη καὶ φαντασία, ποὺ γνώρισε σημαντικὴ ἐπιτυχία γύρω στὸ 1900. Ὡστόσο, τὰ ἔργα του ἔχουν μελετηθεῖ λίγο, γιατὶ ἡ πολὺ καλὴ σχεδιογραφία του, ποὺ ἦταν ἀποτέλεσμα ἐκπαίδευσης ποὺ ἔλαβε στὸ Παρίσι, ἔγινε γρήγορα ἐκτός μόδας τὸν 20ο αἰῶνα.
 

Ὁ ἄγνωστος ζωγράφος ποὺ δίνει χρῶμα στὴν Ἀθήνα...

 Προσωπογραφία ζωγραφισμένη σε έναν τοίχο ύψους 12 μέτρων στο κέντρο της Αθήνας

ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΟΝ INO

 Μάτια «εγκλωβισμένα» στο δυαδικό σύστημα των υπολογιστών. Πρόσωπα που αποτυπώνονται με ρεαλισμό, αλλά και με μια αίσθηση σουρεαλισμού. Γυναικείες μορφές που θυμίζουν όνειρο. Και εικόνες από αέρα και βυθό, γεμάτες με χρώματα και εικαστική «στόφα»...

Σε κάθε γωνιά της Αθήνας, τα έργα του iNO τραβούν την προσοχή των περαστικών. Ακόμη κι αν δεν γνωρίζουν την ταυτότητα του καλλιτέχνη, η ίδια του η εικαστική ματιά που αποτυπώνεται σε κτίρια πολυσύχναστων δρόμων της ελληνικής πρωτεύουσας δίνει το «στίγμα» του καλλιτέχνη, μαρτυρώντας την κοινή τους «πατρότητα».

Ὁ Ἡσίοδος καὶ ἡ Μοῦσα (Gustave Moreau - Hésiode et la Muse)

     Ὁ Gustave Moreau, (1826 –1898) ἦταν Γάλλος ζωγράφος καὶ θεωρεῖται ἕνας ἀπὸ τοὺς σημαντικότερους ἐκπροσώπους τοῦ κινήματος τοῦ συμβολισμοῦ. Μπῆκε στὴ Σχολὴ Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Παρισιοῦ τὸ 1846. Στὰ 1857 – 1859, ὁ Μορῶ ἐπισκέφτηκε τὴν Ἰταλία καὶ ἐνθουσιάστηκε ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Μιχαῆλ Ἀγγέλου καὶ τοῦ Καρπάτσιο.
 

Ὁ Μορῶ ἄντλησε τὰ θέματά του κυρίως ἀπὸ τὸ χῶρο τῆς μυθολογίας καὶ ἀποτέλεσε σημεῖο ἀναφορᾶς γιὰ ὅλους τοὺς μεταγενέστερους συμβολιστὲς καλλιτέχνες. Τὸ 1891 ἔγινε καθηγητὴς στὴ Σχολὴ Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Παρισιοῦ καὶ μεταξὺ τῶν μαθητῶν του συγκαταλέγονταν ὁ Ἀνρί Ματίς, ὁ Ζῶρζ Ρουῶ, ὁ Πιέρ-Ἀλμπὲρ Μαρκέ κ.ἄ. 

 

Πεθαίνοντας ὁ Μορῶ τὸ 1898, κληροδότησε στὸ κράτος τὸ σπίτι του καὶ περίπου 8.000 ἔργα του, ποὺ ἀποτελοῦν ἀπὸ τὸ 1903 τὸ σημερινὸ Μουσεῖο Gustave Moreau, στὸ Παρίσι...

 

Τὰ graffities μπαίνουν στὶς galleries...

Το έργο «Δουλεία» του Μπάνκσι απεικονίζει ένα παιδί που δουλεύει σε μια ραπτομηχανή γαζώνοντας βρετανικά σημαιάκια και φιλοτεχνήθηκε κατά τη διάρκεια των εορτασμών του Ιωβηλαίου της Βασίλισσας Ελισάβετ.

Δεν έβγαιναν σχεδόν ποτέ μόνοι τους για να πιάσουν δουλειά. Ο τσιλιαδόρος ήταν τόσο απαραίτητος όσο και το σπρέι που κρατούσαν στο χέρι. Αν έπεφταν στα χέρια των αστυνομικών, στην καλύτερη περίπτωση θα πλήρωναν πρόστιμο. Στη χειρότερη, θα κατέληγαν στο κρατητήριο.

Σήμερα πια αρκετοί από τους γκραφιτάδες - τους καλλιτέχνες που ασχολούνται με την τέχνη του δρόμου - είναι πλέον διάσημοι. Προσλαμβάνουν δικηγόρους για να υπερασπιστούν τα έργα τους και κυνηγούν όλους εκείνους που επιχειρούν να τα κλέψουν.

Ὅταν ὁ Ἄντερσεν... ἔκλαψε στὴν Ἀθήνα...

«Από τα γαλάζια, φωτεινά νερά, Με χαιρετάς, Ελλάδα, 

Τα μάτια μου βλέπουν του Μοριά Τα ολοχιόνιστα βουνά...» 

Χ.Κ. Αντερσεν

   Ποίημα απλοϊκό αλλά ενθουσιώδες. Εξάλλου, ο Δανός συγγραφέας ήταν λάτρης της μυθολογίας και του πολιτισμού της αρχαίας Ελλάδας, καθώς είχε λάβει κλασική παιδεία. Οταν περιέπλεε τις ακτές της Πελοποννήσου, φώναζε ταραγμένος: 

«Εκεί! Εκεί κυλάει ο Ευρώτας, εκεί κείτεται η αρχαία Σπάρτη, εκεί βρίσκεται ο τάφος του Αγαμέμνονα!».

   Στην Αθήνα, την «πόλη της Μινέρβας» όπως την αποκαλούσε, έμεινε ένα μήνα και καθημερινώς επισκεπτόταν την Ακρόπολη, εκτός των επισκέψεών στα άλλα μνημεία, ενώ διόλου δεν τον εμπόδισε ο σκληρός Μάρτιος εκείνης της χρονιάς. Μάλιστα, στα ημερολόγιά του περιγράφει με σαφήνεια την εορτή της 25ης Μαρτίου. Ετσι μαθαίνουμε ότι ολόκληρη η Αθήνα ήταν φωταγωγημένη και οι προσόψεις των σπιτιών διακοσμημένες με σύμβολα, ο κόσμος περπατούσε ασταμάτητα ενθουσιασμένος, γελαστός σαν μεθυσμένος, τόσο ώστε παρατηρώντας τους ο Χ. Κ. Αντερσεν έκλαψε. Σαν παιδί δάκρυσε και το Πάσχα. 

«Ετούτη η γιορτή πηγάζει από τη μνήμη και την καρδιά των Ελλήνων» έγραψε. Πληροφορίες αντλούμε ακόμη από το «Οδοιπορικό στην Ελλάδα» (Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1999) και από «Το παραμύθι της ζωής μου» και το «Βιβλίο της ζωής μου» επίσης.

Ἀριστουργήματα τοῦ Κωνσταντίνου Παρθένη «κρύβονται» σὲ δύο ἐκκλησίες στὴν Ἀττική

Έργα ενός από τους σπουδαιότερους Έλληνες ζωγράφους, του Κωνσταντίνου Παρθένη, «κρύβουν» στο εσωτερικό τους δύο μητροπολιτικοί ναοί της Αττικής, του Αγίου Αλεξάνδρου στο Παλαιό Φάληρο και του Αγίου Γεωργίου στον Πόρο.

Η νεωτερική απόδοση των μορφών στα έργα που φιλοτέχνησε ο Κωνσταντίνος Παρθένης το 1919 για το ναό του Αγίου Αλεξάνδρου στο Παλαιό Φάληρο ξεσήκωσε την εποχή εκείνη θύελλα αντιδράσεων από κοινό και εκκλησιαστικούς κύκλους. Η διαγραφή του σώματος της αγίας Βαρβάρας κάτω από τα ενδύματα, η απόδοση των αλόγων στους στρατιωτικούς άγιους με τρόπο ώστε να κυριαρχούν στις συνθέσεις και η κυματιστή απόδοση των αγγέλων αποτέλεσαν για τον καλλιτέχνη μια προσπάθεια εκμοντερνισμού της θρησκευτικής ζωγραφικής, αλλά και το «κόκκινο πανί» για τους συντηρητικούς κύκλους.

Αποτέλεσμα ορισμένα από τα έργα του Κωνσταντίνου Παρθένη να μην αντέξουν ούτε ένα μήνα εντός του ναού και να φυγαδευτούν άρον άρον.

«Πόλεμος» Ἰνδιάνων - Γάλλων γιὰ 70 ἱερές μάσκες...

Μια από τις 70 ιερές μάσκες που θα δημοπρατηθούν στο Παρίσι και έχουν προκαλέσει 

αντιδράσεις από τους Ινδιάνους Χόπι.

Εχουν δικαίωμα οι εκσυγχρονισμένες κοινωνίες, οι προσαρμοσμένες στην παγκοσμιοποιημένη λογική να εκμεταλλεύονται με πρόφαση την καλλιτεχνική αξία κειμήλια από κοινότητες αυτόχθονων πολιτισμών; Ανήκουν τα θρησκευτικά κειμήλια στις φυλές τους ή η θέση τους αρμόζει σε μουσεία και κατ’ επέκταση σε ιδιωτικές συλλογές τέχνης;

Σόνια Σόμπερατς: ἡ 77χρονη τυφλὴ φωτογράφος...

 

Έργο της Σόνια Σόμπερατς με την τεχνική του light painting  

Νέα Υόρκη

Είναι 77 χρονών. Οι εικόνες της άλλοτε είναι γεμάτες ζωή, άλλοτε στοιχειωτικές. Παίζει με το φως και την υφή. Καμιά φορά, όταν η φωτογράφος Σόνια Σόμπερατς βγάζει φωτογραφίες, ξεχνά ότι είναι τυφλή.

Η Σόμπερατς ζούσε στο Κουίνς, όπου μεγάλωνε μόνη της τον γιο και την κόρη της. Το πρώτο πλήγμα το δέχθηκε όταν η κόρη της διαγνώστηκε με καρκίνο στις ωοθήκες. Δύο χρόνια μετά και άλλα άσχημα νέα την περίμεναν: ο γιος της είχε λέμφωμα Χότζκινς.

Γκρέμισαν στὰ κρυφὰ μέρος τοῦ Τείχους τοῦ Βερολίνου...

Τὸ τεῖχος τοῦ χωρισμοῦ... Κάποιοι ἐκφράστηκαν καλλιτεχνικὰ, δῶσαν μορφὴ στοὺς φόβους καὶ στὶς σκέψεις τους... ζωγράφισαν τὴ χαρά τους καὶ χρωμάτισαν τὰ ὂνειρά τους...
Συναισθήματα, ἒργα καὶ σκέψεις... ὃπως πάντα, στὸ βωμὸ τοῦ χρήματος!

Διαβάζουμε στὸ Ἒθνος...

Στις πέντε το πρωί της Τετάρτης και παρουσία 250 αστυνομικών, υπό το φόβο επεισοδίων, γερμανική εταιρεία αφαίρεσε τμήμα του Τείχους του Βερολίνου προκειμένου να κατασκευαστεί κτίριο με πολυτελή διαμερίσματα και γραφεία.

«Σφυράκι» γιὰ ἒργο τοῦ Θεοτοκόπουλου...

Ενας πίνακας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, «Ο Αγιος Δομήνικος στην προσευχή», θα δημοπρατηθεί από τον οίκο Σόθμπις εντός του έτους αντί 3-5 εκατ. στερλινών αρχική εκτίμηση, μαζί με άλλα 140 έργα ζωγραφικής και γλυπτικής από την περίφημη συλλογή του μεγάλου φιλάνθρωπου και συλλέκτη Γκούσταβ Ράου.

  
«Ο Αγιος Δομήνικος στην προσευχή», του Θεοτοκόπουλου θα δημοπρατηθεί από τον οίκο Σόθμπις εντός του έτους

Η συλλογή, η οποία καλύπτει ένα ευρύ φάσμα κατηγοριών, από ιμπρεσιονιστική και μοντέρνα τέχνη μέχρι έργα old masters, με συνολική αξία πάνω από 16 εκατ. στερλίνες, παραχωρήθηκε προς πώληση από τη UNICEF Γερμανίας προκειμένου να χρηματοδοτήσει προγράμματα βοήθειας παιδιών και κυρίως το νοσοκομείο Ciriri στο ανατολικό Κονγκό.

Ανάμεσα στα highlights της συλλογής είναι επίσης μια ελαιογραφία του Μονέ, η «Ξύλινη γέφυρα» (4-6 εκατ. στερλίνες), και έξι φρέσκο του Τζοβάνι Τιέπολο (3-5 εκατ. στερλίνες). Απόγονος οικογένειας Γερμανών αυτοκινητοβιομηχάνων, ο Γκούσταβ Ράου (1922-2002) σπούδασε στα 40 του γιατρός με σκοπό να εργαστεί στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Μετά τον θάνατο του πατέρα του, πούλησε την οικογενειακή επιχείρηση, διαθέτοντας τα έσοδα στην εξάλειψη της φτώχειας στον Τρίτο Κόσμο. Μετακόμισε στο Κονγκό, έχτισε το νοσοκομείο Ciriri, ενώ κληροδότησε με τον θάνατό του την εκπληκτική συλλογή του στη UNICEF Γερμανίας...

ethnos.gr

Πόθοι καὶ πάθη στὴν παλιὰ Ἀθήνα...

 

Ενα βιβλίο που με ξεκαρδιστικό τρόπο παρουσιάζει τα ήθη της σκαμπρόζικης Αθήνας από του Οθωνα τα χρόνια έως και τα μισά του περασμένου αιώνα

Προσοχή, κορίτσια! «Πώς οι έκφυλοι γλεντζέδες διαφθείρουν τις αθώες μικρές. Τις ποτίζουν με κανθαρίνη κι έτσι ερεθίζονται οι άμοιρες».

Τίτλος εφημερίδας του 1934 ο παραπάνω, για πικάντικη «κοινωνική έρευνα», της οποίας ο συγγραφέας δεν ήξερε ότι ύστερα από τουλάχιστον εβδομήντα χρόνια θα μιλούσαμε για το πιο εξελιγμένο χάπι του βιασμού. Ηταν όμως άλλη πόλη τότε η Αθήνα, τουλάχιστον όπως περιγράφεται στο βιβλίο του Θωμά Σιταρά «Πόθοι και πάθη στην Παλιά Αθήνα, 1834-1938» (εκδόσεις Ωκεανίδα).
Ο Σιταράς χωρίζει τη δουλειά του σε τρία μέρη, τα «Αγουρα χρόνια», «Ωριμα χρόνια» και «Αμαρτωλά χρόνια», και σε δεκάδες υποκεφάλαια. Τη φωτογραφίζει, δε, εξαιρετικά με σκίτσα, γελοιογραφίες και γυμνά εποχής. Το αποτέλεσμα είναι πως το βιβλίο προσφέρεται και ως οδηγός σε άλλες εποχές, αλλά και βγάζει συχνά τρελό γέλιο.

'Αεικίνητα παιχνίδια...

Στη Θεσσαλία την αποκαλούν βουρβούρα, ταρτάρα και μυγάκι, στην Μακεδονία φούρλα, στην Πελοπόννησο τρελιάγκα, στην  Αιτωλοακαρνανία κορκότζηλο. Ο λόγος για τη σβούρα. Στα σχήματα και τις μορφές του χαμένου αυτού παιχνιδιού πειραματίζεται ο Κώστας Μουγγολιάς, ένας από τους τελευταίους έλληνες σβουροποιούς.

 

 Της Κατερίνας Κοντίνη

Στο εργαστήριό του στη Νέα Φιλαδέλφεια, το οποίο δημιουργήθηκε το 1999, βρίσκει κανείς εκατοντάδες σβούρες. «Ο κόσμος τις αγοράζει κυρίως για συλλογή, για διακόσμηση στο σπίτι, για βαφτίσεις ή για δώρο. Η σβούρα έχει χρησιμοποιηθεί πολύ και ως επιχειρηματικό δώρο, τόσο στο εξωτερικό, όσο και στην Ελλάδα, καθώς συμβολίζει την τέλεια κίνηση, την ακρίβεια», αναφέρει ο Κ. Μουγγολιάς.
Η χρυσή εποχή της σβούρας στην Ελλάδα ήταν οι δεκαετίες του ’50 και του ’60, ενώ από τη δεκαετία του ’70 και μετά, αρχίζει να εξαφανίζεται σταδιακά ως παιχνίδι ατομικό ή ομαδικό.

Ἡ ζωγράφος τοῦ πολέμου...

Στα σαράντα ένα της χρόνια, οπλισμένη με τα μπλοκ σχεδίου και τα μολύβια της, έφυγε από τη γαλήνια Αλεξάνδρεια η Θάλεια Φλωρά-Καραβία, προκειμένου να καλύψει ως πολεμική ανταποκρίτρια την απελευθέρωση της Μακεδονίας, της Ηπείρου στη συνέχεια, αλλά και την προέλαση του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία. Τρελά πράγματα, θα πείτε...

  Η ίδια την ώρα που δουλεύει στο μέτωπο. Η περιέργεια του τσολιά πίσω της είναι δεδομένη. Και όμως, αυτή η γυναίκα, η γεννημένη στη Σιάτιστα το 1871, σπουδαγμένη στην Κωνσταντινούπολη, στο Μόναχο και στο Παρίσι και παντρεμένη στην Αίγυπτο με τον εκδότη Νικόλαο Καραβία, απέδειξε με τη δουλειά της πως όχι απλώς είχε τσαγανό, αλλά πως ήταν ικανή να ξεπερνά το ίδιο της το φύλο.

«Κάτι το συνταρακτικό μού έδωκε το σκούντημα να πάγω να ιδώ τον απελευθερωτικό αυτόν αγώνα από κοντά», έγραφε πριν ξεκινήσει την περιπέτειά της, «με τα μολύβια μου και τους χρωστήρες, με την υποχρέωση να γράφω στην αλεξανδρινή "Εφημερίδα", επέρασα από τας Αθήνας να εφοδιαστώ με τη σχετική υπουργική άδεια για τη Θεσσαλονίκη, που είχε γίνει πια ελληνική».

«....ΧΙΚΗΣΕΞΟΥΣΙΑΣΤΟ....» (Στήλη, θραῦσμα, Ἐθνικὸς κῆπος)

Του ΘΑΝΑΣΗ ΑΛΕΥΡΑ

...«ένα ουράνιο σώμα εύρους 6 χιλιομέτρων (με πιθανή ολική καταστροφή της Γης) αναμένεται να συγκρούεται με τη Γη κάθε εκατό εκατομμύρια χρόνια».
Μόνικα Γκρέιντι, «The Guardian»

Πέρασε καιρός απ' όταν άρχισα να γυρεύω ξανά ένα κομμάτι δικό σου, μια κουβέντα μισή, πάνω σε κάθε πλανήτη, σε μια δύσκολη μετακίνηση κάτω απ' το βάρος της σκόνης αμέτρητων νεφελωμάτων και συντακτικών που διαμορφώνουν ακατάπαυστα τη δομή τους, ανάλογα κάθε φορά με τα ιδιαίτερα καπρίτσια της βαρύτητας και τον ίδιο πανάρχαιο μέσα μας απροσδιόριστο καταλύτη, αν κι ήμουν σίγουρος ότι είχα ξανακάνει αυτή τη διαδρομή, στη διαλυτική σου πορεία, αρχίζω να θυμάμαι, ίσως όμως όσο περισσότερο σε πλησιάζω, ξεχνάω, αρχίζω πάλι να ρέω στον πάτο της ανθρώπινης κλεψύδρας μου, διεργασία ολικής μεταβολής, το επόμενο στάδιο της εξέλιξης στη διαρκή μας μεταμόρφωση, στη σπείρα που μας ενώνει και που μας στρώνει το δρόμο για το απροσμέτρητο, είχες προλάβει σχεδόν να συμβείς, αστέρι που εκρήγνυται για να στείλει παντού τα κομμάτια του συλλαβίζοντας ολόκληρη την ιστορία της ζωής απ' το πρώτο βακτήριο, πριν και μετά, χρόνος συνοδοιπόρος, χρόνος τρικλοποδιά, φτιαγμένοι από χρόνο, από μνήμες στιγμών που πρέπει να ξεχαστούν για να έρθουν ξανά, αρμοδίως θα προβλέψουν το πότε οι ειδικοί, περνάω κάτω απ' τα δέντρα σαν φύλλο που δεν θέλει να πέσει, μόνο ο αέρας αναγνωρίζει το σχήμα μας τώρα, νιώθω πως έχω ένα μικρό πλεονέκτημα χρόνου, μια παράταση μνήμης από την τελευταία φορά που ξεκόλλησαν οι αρχαιολόγοι από πάνω μας τις επιστρώσεις της λάβας αποκαλύπτοντας την τελευταία μας χειρονομία κι εμείς κοιταχτήκαμε στις προθήκες των μουσείων αργότερα μ' ένα βλέμμα πάλι θνητό ώς την αυγή ενός επόμενου κόσμου, κάτω από τόσες χιλιάδες διαφημιστικές πινακίδες που μας έδειχναν και μας προσέφεραν ξανά στους εαυτούς μας, με ή δίχως εκπτώσεις, ήμασταν ήδη οι άνθρωποι, εδώ και καιρό, προστατευόμενα είδη υπό εξαφάνιση ενταγμένα στο ειδικό εποχικό πρόγραμμα αποταμίευσης των φετίχ, κοιτάζαμε ο ένας τον άλλο σαν να μην έχει αύριο, γιατί ίσως δεν είχε, όλα ίσως συνέβησαν χθες και είμαστε ήδη ανάμνηση στο μυαλό ενός κατοίκου ενός άλλου πλανήτη που λέει την ιστορία μας στους δικούς του αλλά δεν τον πιστεύει κανείς, η οθόνη δεν είναι απέναντι πια, είναι μέσα, εδώ, εγώ κι εσύ είμαστε τώρα η οθόνη του ονείρου στο δικό μας πλανήτη σκιών, κι αναρωτιέμαι ακόμη αν θα προλάβουμε να συγκρουστούμε σ' αυτή τη ζωή, στην οικεία μας ελλειπτική τροχιά, τόσο κοντά, τόσο μακριά, κλείνοντας ένα κύκλο σχεδόν προστατευτικό γύρω απ' τη μοναξιά μιας φράσης που έμεινε στη μέση.

enet.gr
εἰκόνα ἀπὸ ἐδῶ!

Ἂρης...

 

 Ἂρης, 2ος αἰ. π.Χ. ἀπὸ τὴν Ἀγορὰ τῶν Ἀθηνῶν. Μουσεῖο Λούβρου.
Ares. Free-standing statue, 2nd century BC. From the agora in Athens. Louvre Museum.

Ἐκεῖ, μέσα στὴ γυμνὴ ἁπλότητά σου, νὰ ἀτενίζῃς αἰώνια, μὲ τὸ ἲδιο βλέμμα ποὺ ἂλλοτε ἀτένιζες τὴν Ἀττικὴ Γῆ, τὴ δόξα ἑνὸς λαοῦ παραταγμένη στὴν σειρά… Καὶ τὸ φῶς ποὺ σὲ ἀγκάλιαζε, χάθηκε, καὶ δὲν ζεσταίνει ὃπως στὴν πατρίδα…

Ἡ Ἀθανασία τῶν Ἑλλήνων

Bazar of Athens - Τὸ παζάρι τῶν Ἀθηνῶν

     Ἦταν βαρὺ τὸ φορτίο τῶν αἰώνων καὶ δὲν ἀνάσαινε λεύτερα ἡ χώρα, νὰ ξαλαφρώσῃ. Πολύχρωμα λεφούσια σαΐτεψαν τὸ γένος καὶ θρονιάστηκαν σ’αὐτὴν τὴ Φωτεινὴ Χώρα ποὺ οἱ πρόγονοι ὀνόμασαν Ἑλλάδα.

     Καὶ καρπώθηκαν οἱ βάρβαροι τὴ μοίρα τοῦ λαοῦ καὶ τοὺς καρποὺς τοῦ τόπου. Τρύγησαν ἄγουρα κορμιὰ καὶ κλέψανε ἀνάσες…

     Ἦταν βαρὺ τὸ φορτίο τῶν αἰώνων· κάλυψε ἡ ἀχλὴ τὸ παρελθὸν καὶ τὸ σπαθὶ τὴν σκέψη· καὶ τὶς λευκὲς κολῶνες... τὶς κάλυψε ἡ ἀγράμπελη…

Ἀθηνᾶ...

Παλλάδα Ἀθηνᾶ, Pallas Athene, 1898, Gustav Klimt, Historisches Museum der Stadt Wien, Vienna

“…τὰ φοβερά της μάτια λάμπουν… ” (Ἰλίάδα 1.200)

   Ἕνας μῦθος λέει πῶς πρῶτος ἔφτασε στὴν Ἀττικὴ ὁ Ποσειδῶν. Αὐτὸς χτύπησε μὲ τὴν τρίαινά του ἕνα βράχο τῆς Ἀκροπόλεως καὶ ἀμέσως ἀνάβλυσε μία πηγὴ μὲ ἁλμυρὸ νερό. Κατόπιν ἡ Ἀθηνᾶ, ποὺ διεκδικοῦσε κι αὐτὴ τὴν κυριαρχία καὶ τὴν προστασία τοῦ τόπου, φύτεψε μία ἐλιά. Τότε οἱ ὑπόλοιποι Ὀλύμπιοι μπῆκαν κριτὲς στὴ διαμάχη τῶν θεῶν καὶ ἀποφάσισαν ὑπὲρ τῆς Ἀθηνᾶς.

   Σύμφωνα μ' ἕναν ἄλλο μῦθο κάποτε φύτρωσε στὴν Ἀκρόπολη μία ἐλιὰ καὶ παραπέρα ἀνάβλυσε μία πηγή. Ὁ Κέκρωψ ποὺ ἦταν ἄρχοντας τῆς περιοχῆς ζήτησε τὴ συμβουλὴ τοῦ μαντείου καὶ πληροφορήθηκε πῶς τὸ δέντρο ἀντιπροσώπευε τὴν Ἀθηνᾶ καὶ ἡ πηγὴ τὸν Ποσειδῶνα. Τότε κάλεσε λαϊκὴ συνέλευση τῶν ἀνδρῶν καὶ τῶν γυναικῶν. Ὅλοι οἱ ἄνδρες ψήφισαν ὑπὲρ τοῦ Ποσειδῶνος καὶ ὅλες οἱ γυναῖκες ὑπὲρ τῆς Ἀθηνᾶς. Ὅμως αὐτὲς ἦταν περισσότερες καὶ ἔτσι ἡ πόλη δόθηκε στὴ θεά.

Ὁ Ποσειδῶν ὀργισμένος πλημμύρισε τὴν περιοχή. Οἱ ἄνδρες, τότε, γιὰ νὰ τιμωρήσουν τὶς γυναῖκες, τοὺς ἀπαγόρευσαν νὰ συμμετέχουν στὶς συνελεύσεις καὶ νὰ ψηφίζουν.

   Ἀλλὰ ἡ πιὸ κοινὴ ἐκδοχὴ τοῦ μύθου εἶναι ἡ ἀκόλουθη. Οἱ θεοὶ εἶπαν στοὺς ἀντίδικους ὅτι θὰ κέρδιζε τὴν πόλη ἐκεῖνος ποῦ θὰ ἔκανε τὸ πιὸ χρήσιμο δῶρο στοὺς κατοίκους. Τότε ὁ Ποσειδῶν χτύπησε τὴν τρίαινά του στὴ γῆ καὶ ξεπετάχτηκε ἕνα κατάλευκο ἄλογο.

Οἱ ἀθάνατοι θαύμασαν τὸ δῶρο αὐτό, γιατὶ ἤξεραν πόσο χρήσιμο ἦταν στὴ γεωργία καὶ στὰ ἄλλα ἐπαγγέλματα. Ἀμέσως ὅμως ἡ σοφὴ Ἀθηνᾶ χτύπησε μὲ τὸ δόρυ της τὴν ἀττικὴ γῆ καὶ φύτρωσε μία φουντωτὴ καὶ αεἰθαλής ἐλιά. Τότε οἱ Ὀλύμπιοι ἀποφάσισαν πῶς ὁ καρπὸς τοῦ εὐλογημένου δέντρου ἦταν πιὸ χρήσιμος γιὰ τοὺς ἀνθρώπους τῆς περιοχῆς καὶ ἔτσι ἒδωσαν τὴ νίκη στὴν Ἀθηνᾶ.

***

   Ὁ Γκοῦσταφ Κλίμτ (Gustav Klimt, 14 Ιουλίου 1862 – 6 Φεβρουαρίου 1918) ἦταν Αὐστριακὸς ζωγράφος ποὺ διαδραμάτισε σημαντικὸ ρόλο στὴν ἀνάπτυξη τῆς Ἂρ Νουβό (Art Nouveau). Εἶχε σημαντικὴ συμβολὴ στὴ διεθνὴ ἀναγνώριση τῆς αὐστριακῆς τέχνης καὶ ὑπῆρξε ἀπὸ τοὺς πρώτους ποὺ κατάφεραν νὰ συνδυάσουν τὴν εἰκονιστικὴ μὲ τὴν ἀφηρημένη ζωγραφική.

Τὸ ὕφος τοῦ Κλὶμτ ὑπῆρξε ἐν γένει ξεχωριστὸ καὶ καινοτόμο, συνδυάζοντας στοιχεῖα τοῦ συμβολισμοῦ καὶ τῆς Ἂρ Νουβό, μὲ παράλληλες ἐπιρροὲς ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλληνική, μυκηναϊκὴ καὶ αἰγυπτιακὴ ἀγγειογραφία, ἐνῶ συχνὰ θεωρήθηκε προκλητικὸ γιὰ τὴν ἐποχή του καὶ ὑπέστη σκληρὴ κριτικὴ ἢ ἀποδοκιμασία…

Πῶς νὰ παλέψῃς;

«Νέκρωσε ἡ σκέψη μου στὸ ἂκουσμα·  μ’ ἒπνιξε ὁ πόνος. Κοίταξα τὴν κυρά μου, στήριγμα καὶ λύτρωση τόσα χρόνια καὶ εἶδα τὸ δάκρυ της νὰ κατηφορίζῃ μέσα στὴν χαρακιὰ του χρόνου.

Πῶς νὰ παλέψῃς αὐτὸν τὸν ἐχθρὸ ποὺ ἡ μοίρα ἒφερε τώρα, στὸ λιόγερμα τῆς ζωῆς·; Πῶς νὰ παλέψης αὐτὸν τὸν ἐχθρὸ ποὺ ὃπλα του εἶναι τὰ λόγια τὰ ψεύτικα, θεός του τὸ χρῆμα καὶ ἀνάγκη του, ἡ ἐξουσία!

Μᾶς πήρανε τὴ χώρα·  τοὺς ἀγῶνες τοὺς δικούς μας·  τῶν προγόνων μας! Μᾶς πήρανε τὴ χώρα·  οἱ ἀπαίδευτοι, οἱ ἀνάλγητοι, οἱ ἀγνώμονες! Καὶ αὐτὰ τὰ χέρια τὰ ροζιασμένα, τὰ σκληρὰ δουλεμένα, τὸ κράτησαν τὸ ντουφέκι καὶ τὸ δόξασαν στ’ ἀλβανικὰ βουνὰ καὶ στὰ δασωμένα πλάγια τῆς πατρίδος. Μὰ εἶχε πρόσωπο τότες ὁ ἐχθρός, τὸν ἒβλεπες, καὶ αὐτὸν καὶ τὰ ὃπλα του·  ἒβλεπες τὸ αἷμα του νὰ χύνεται στὴ γῆ καὶ θέριευες καὶ φούσκωνες καὶ λυσσομάναγες μὲ τὴ Λευτεριὰ στὴν σκέψη…

Καὶ τώρα τί;  Τί ὃπλο ν’ ἀντιτάξῃς; Τὶ ὃπλο νὰ σφίξῃς στὴ χούφτα καὶ σὲ ποιά σφαῖρα νὰ βάλῃς καβάλα τὶς ἐλπίδες σου;  Ἂχ αὐτὴ ἡ δίψα χαλασμοῦ μὲ πνίγει τώρα, σὰν καὶ τότε…»

Κι αὐτό τὸ ἀσίγαστο 

ποὺ φούσκωνε μέσα του 

τὸ ὀνόμασε... ἂδικο
Ἂδικη ζωὴ
Ἂδικη πατρίδα
Ἂδικος κόσμος
Μὰ δίκαιος ἀγῶνας 

ὁ ἀγῶνας τῆς τιμῆς

καὶ τῆς λευτεριᾶς
Καὶ παίρνει τὸ μάτι 

αὐτὴν τὴν παλαβὴ λάμψη,  

καὶ τὸ χαλκωμένο 

ἀπὸ τὸν ἣλιο μέτωπο 

ραγίζει ἀπὸ τὶς σκέψεις 

καὶ τὰ ὃνειρα,  

ποὺ ἀγκαλιασμένα μὲ τὸν πόλεμο, 

ἀπόκαμαν πρὶν τὴν ἐκπλήρωσή τους.
Κι ἀναπολεῖ τὴν νιότη του·  

τότε ποὺ ἒπλαθε τὴν τύχη 

μὲ τὰ ἲδια του τὰ χέρια· 

τότε ποὺ ρώταγε τὸν θάνατο 

ἂν φοβᾶται τὴ ζωή. 

Κι ἦταν ψυχόρμητη 

ἡ ἀντίδραση αὐτή, 

στὴν καταχνιὰ 

τοῦ κουρνιαχτοῦ τῆς μάχης,  

τότε ποὺ νόμιζε 

πῶς εἶχε κάνει συμφωνία 

μὲ τὸ θάνατο, 

τότε ποὺ ἒτρεμε ἡ γῆς 

καὶ ὁ ἀέρας παλλόταν 

ἀπ` τὰ ἀτσάλια ποὺ βροντοῦσαν· 

καὶ ἡ ματιὰ γοργή, 

ἒκοβε τὸν κίνδυνο.

Ὃσοι δὲν ἀπόμειναν κεραυνωμένοι 

κεῖνες τὶς ἐποχές τὶς δύσκολες 

κρύψαν τὴν ἀγριεμένη λάμψη 

βαθιὰ στὴν κόρη τοῦ ματιοῦ 

κι ἒδωσαν στὸ πρόσωπο 

ἀταραξία μαρμάρινη...
 

''Λειψὴ ἡ ζωὴ παιδάκι μου
στὰ χρόνια τὰ δικά μας
Κεῖνα τὰ χρόνια τοῦ χαμοῦ
τῆς ἂφθαρτης γενιᾶς μας...''

Καὶ σὰν ἀκούμπησα τὸ χέρι του 
ποὺ ξαπόσταινε στὰ γόνατά του 
ἒνιωσα ὃλο τὸ θρῆνο 
ποὺ κατοικοῦσε μέσα του...

Ἂχ Ἑλλάδα μου…!   

Χλόη

Ἡ φωτογραφία τοῦ Φώτη Καζαζῆ ( φωτογραφικὲς ἀφηγήσεις ) εἶναι ἀπὸ zafora.blogspot.com